غرق شدن در باتلاق گزینه‌ها | پژوهش خریداران مربا

پژوهش خریداران مربا | افراط در عملکرد چندجانبه‌ای در تصمیم گیری باعث غرق شدن در باتلاق گزینه‌ها می‌شود

درست است که در مقالات قبل با هم بررسی کردیم و دیدیم که عملکرد چندجانبه‌ای چه‌قدر می‌تواند برایمان مفید باشد، اما نباید از تله‌های آن غافل بمانیم. درست است که داشتن یک گزینه بیشتر، بهتر است ولی آیا هر بار که به بستنی فروشی می‌رویم و با انتخاب‌های زیادی سردرگم می‌شویم، احساس خوبی داریم؟

اگر این موضوع به تصمیم‌های مهم‌تر زندگی راه پیدا کند چه ضررهایی دارد؟

این موضوع، نکته‌ای مهم راجع به عملکردهای چندگانه در تصمیم گیری است. در این مقاله از مجموعه آموزشی چند دقیقه می‌خواهیم بررسی کنیم که افراط در عملکرد چند‌جانبه‌ای چگونه می‌تواند باعث غرق شدن در باتلاق گزینه‌ها شود.

 

 آیا داشتن گزینه‌های زیاد، ضرر دارد؟

روان‌شناسانی مثل بری شوارتز (Barry Schwartz) درباره خطرات «تعداد گزینه‌های افراطی»، پژوهش‌هایی انجام داده‌اند که نشان می‌دهد این گزینه‌های زیاد چگونه باعث می‌شود که ما در برابر یک دنیا انتخاب مات و مبهوت بمانیم.

اما آیا واقعا عملکرد چندگانه، مردم را به سمت گزینه‌های افراطی می‌کشاند؟

بر اساس پژوهش‌های صورت گرفته، عملکردهای چندگانه‌ای که بی در و پیکر باشد، بسیار مضر است و باعث غرق شدن در باتلاق گزینه‌ها می‌شود.

 

پژوهش خریداران مربا

در یکی از مطالعات قدیمی از شینا اینگار (Sheena Iyengar) و مارک لپر (Mark Lepper)، رفتار مشتریان در یک خواربارفروشی بررسی شد.

یک بار در آن فروشگاه، شش نوع مربا و فردای همان روز ۲۴ مدل مربا عرضه شد.

نتیجه پژوهش به واقع شگفت‌آور بود:

مشتریان زمانی که تنها شش مدل مربا وجود داشت، ده برابر بیشتر از زمانی که ۲۴ مدل ارائه شد مربا خریداری کردند! و این خیلی جالب بود.

 

 

چرا مردم وقتی 24 مدل مربا وجود داشت کمتر خرید کردند؟

مردم وقتی 24 نوع مربا را بین گزینه‌های خرید داشتند کمتر مربا خریدند زیرا انتخاب بین ۲۴ نوع به مراتب سخت‌تر بوده و به بیانی دیگر، قدرت انتخابشان را از دست داده بودند و ما هم در زندگی وقتی گزینه‌ها زیاد شود به همین ترتیب در باتلاقی از گزینه‌ها غرق می‌شویم و قدرت تصمیم گیری را از دست می‌دهیم و در ادامه آن اقدام درستی هم وجود نخواهد داشت.

 

 

در واقعیت چطور تصمیم می‌گیریم؟

در زندگی واقعی بیشترِ افراد، مدیران و سازمان‌ها، زمانی که می‌خواهند تصمیم گیری کنند، ترجیح می‌دهند روی یک مربا فکر کنند. مثلا مربای توت فرنگی را انتخاب کنند یا نه؟!

اما تصور کنید که می‌خواهید یک شیشه مربای دیگر به میزتان اضافه کنید و این یعنی اضافه کردن گزینه‌ای دیگر به تصمیم گیری شما. اساسا با این تصور، تصمیم گیری شما روز به روز بهتر خواهد شد؛ ولی اگر جلوی این امر را نگیریم، به دلیل زیاد شدن گزینه‌ها، قدرت تصمیم گیری خود را از دست خواهیم داد.

 

حالت بهینه برای اضافه کردن گزینه‌ها کدام است؟

شاید نتوان به طور دقیق یک نسخه کلی ارائه داد چون برای هر تصمیم گیری جزئیات مختلفی هستند که اثرگذارند و به هیچ عنوان نمی‌شود تک بعدی، این موضوع را در نظر بگیریم اما بر اساس شواهد، حتی اضافه کردن یک یا دو گزینه دیگر، می‌تواند به بهبود تصمیم گیری ها منجر شود.

 

بررسی روند تصمیم گیری های مهم یک شرکت خصوصی آلمانی

اینک، بیایید ببینیم که در یک شرکت خصوصی آلمانی، تصمیم گیری های مهم چگونه صورت می گیرد.

پژوهش‌گران و استادان دانشگاه کیل (Kiel) در آلمان، متوجه شدند که اعضای این شرکت تمام جلسات، از جمله مشورت‌های اعضا در مورد تصمیم گیری ها، را جزء به جزء یادداشت می‌کردند و این یادداشت‌ها را برای سرمایه‌گذار اصلی شرکت می‌فرستادند تا از آخرین اتفاقات شرکت، آگاه شوند.

بایگانی‌ها نشان می‌داد که در عرض هجده ماه، مدیران آن‌جا دست کم ۸۳ تصمیم مهم گرفتند. تصمیم گیری های آن‌ها هرگز بیشتر از سه گزینه نداشت که در ۹۵ درصد موارد، ۴۰ درصد آن با مدل «خواه ناخواه (فقط یک گزینه)» صورت گرفت و ۵۵ درصد تصمیم گیری ها بین دو گزینه انجام گرفت.

 

 

نتیجه این بررسی …

پژوهش‌گران به این نتیجه رسیدند که بسیاری از تصمیم گیری هایی که سال‌های گذشته بایگانی شده، به مدیران مجموعه این امکان را می‌داد تا کیفیت تصمیم گیری ها و عواقب مثبت و منفی آن‌ها را ارزیابی کنند.

در این ارزیابی پس از ساعت‌ها بحث و مناظره، مدیران این ۸۳ تصمیم گیری را به سه دسته تقسیم کردند: خیلی خوب، میانه و بد.

هنگام بررسی داده‌ها، نتایج شگفت انگیز بود:

وقتی مدیران بیش از یک گزینه روی میز داشتند، نتایج بسیار خوب، شش برابر می شد.

آمار کلی این بررسی‌ها نشان می‌دهد که در ۴۰ درصد از تصمیم گیری های با گزینه‌های چندجانبه، نتیجه بسیار خوب بود در حالی که فقط ۶ درصد از تصمیم گیری های «مدل خواه ناخواه» به موفقیت دست یافت و این اصلا تأثیر کمی نیست.

 

 

سخن پایانی:

در تصمیم گیری ها، خودمان را در باتلاق گزینه‌ها غرق نکنیم

با توجه به مطالبی که تا حالا بررسی کردیم به این جمع بندی می‌رسیم، که در بیشتر موقعیت‌ها، نباید خودمان را با گزینه های نامحدود، مات و مبهوت کنیم و از طرفی دیگر نباید فقط به داشتن یک گزینه بسنده کنیم.

شما برای تصمیم گیری به تعداد زیادی از انتخاب‌ها احتیاج ندارید، بلکه فقط به یک یا دو گزینه دیگر نیاز دارید. ۲۴ مربای جورواجور دیگر را فراموش کنید. ما مشکلمان را با دو یا سه گزینه حل خواهیم کرد.

 

چند دقیقه تفکر

• تصمیم گیری های یک سال گذشته خودتان را در نظر بگیرید.
• در چه مواقعی پیش آمده که فقط بخواهید با یک گزینه کار خود را پیش ببرید؟
• آیا این مورد تکرار شده؟ بیشتر در چه زمینه‌هایی تکرار شده است؟
• در چه مواقعی پیش آمده که داشتن گزینه‌های زیاد باعث شده تا قدرت تصمیم گیری را از دست بدهید؟
• آیا این مورد تکرار شده؟ بیشتر در چه زمینه‌هایی تکرار شده است؟
• شاید لازم باشد که ابتدا یک بار دیگر این مقاله را بخوانید و سپس با پاسخ دادن به سوالات بالا، تصمیم گیری های خود را آنالیز کنید.
• بعد از آنالیز تصمیم‌های خود شاید لازم باشد به دنبال این باشید که از دفعات بعدی برای تصمیم گیری در آن زمینه خاص حواستان بیشتر جمع باشد و گزینه‌هایتان را کمتر یا بیشتر کنید.
• نظرات و تجربیات خود را راجع به غرق شدن در باتلاق گزینه‌ها و افراط در عملکرد چندجانبه‌ای تصمیم گیری، در قسمت نظرات برایمان ارسال کنید.

 

چند دقیقه حسین آرمان چند دقیقه غرق شدن در باتلاق گزینه‌ها | پژوهش خریداران مربا | افراط در عملکرد چندجانبه‌ای در تصمیم گیری

مجموعه آموزشی چند دقیقه آموزش تفکر و یادگیری حسین آرمان پژوهش خریداران مربا | افراط در عملکرد چندجانبه‌ای در تصمیم گیری باعث غرق شدن در باتلاق گزینه‌ها می‌شود