ورود / ثبت نام
بهترین زمان مطالعه چه زمانی است؟
اگر دانشجو یا دانش‌آموز هستید، مطالعه جزئی از زندگی شماست. ایجاد بهترین زمان برای مطالعه شما، به صبر و تمرین نیاز دارد. برای برخی افراد، صبح ها برای مطالعه بهتر است، در حالی که برای برخی دیگر، عصر یا شب باعث می‌شود تمرکز بهتری روی مطالعه خود داشته باشند.
در این مقاله از مجموعه آموزشی چند دقیقه با خصوصیات زمان‌های مختلف برای مطالعه آشنا می‌شویم و بهترین زمان مطالعه برای خودمان را پیدا می‌کنیم.
باید بدانید که اوج عملکرد ما به DNA ما بستگی دارد و ما در این خصوص با موضوعی تحت عنوان ساعت بیولوژیکی رو به رو هستیم که یک ساعت درونی است و از دوران نوجوانی در مغز ما تعبیه شده است. در واقع این ساعت به ما کمک می‌کند که تصمیم بگیریم زمان مناسب برای مطالعه چه زمانی است. اگر چه اکتشافات جدید ثابت می‌کنند که زمان‌بندی ممکن است همه چیز نباشد، اما اگر می‌خواهید به طور مداوم بهترین عملکرد را داشته باشید، توجه به این موضوع مهم است.
در حقیقت هیچ “بهترین” زمان از روز برای مطالعه وجود ندارد. هر کدام از ما پربازده‌ترین زمان روز خود را داریم، زمانی که بیشترین انرژی را در آن داریم. برخی افراد صبحگاهی هستند که با انرژی زیادی از خواب بیدار می‌شوند و برخی دیگر جغد شب هستند و در ساعات عصر و شب انرژی بیشتری دارند.
همانطور که هر کسی سبک یادگیری منحصر به فرد خودش را دارد، افراد مختلف نیز ممکن است در زمان‌های مختلف روز بهتر یاد بگیرند. مثلا برای برخی از دانش آموزان، تمرکز بر روی تکالیف مدرسه در ساعات صبح روز آسان‌تر است، در حالی که برخی دیگر ممکن است متوجه شوند که مطالعه در شب برای آنها بهتر است.
در ادامه زمان‌های مختلف روز را با یکدیگر مقایسه می‌کنیم:
یادگیری در صبح
اکثر مردم فکر می کنند که صبح بهترین زمان برای مطالعه است، زیرا مغز ما در صبح بعد از یک خواب و صبحانه با طراوت شبانه در قوی‌ترین حالت خودش قرار دارد و سطح انرژی بالایی در اختیار ما قرار دارد. این انرژی باعث می‌شود که تمرکز بر روی آموخته‌ها آسان‌تر شود و اطلاعات به طور موثرتری جذب شوند.
در آن زمان نور طبیعی موجود نیز برای چشمان شما مفید است و ما را هوشیار نگه می‌دارد و اثرات مثبتی روی مغز می‌گذارد.
این دوره زمانی برای باز کردن یک کتاب درسی یا یادگیری یک تئوری جدید و یا برای مرور یادداشت‌های روز قبل عالی است؛ زیرا انسان در صبح معمولاً توانایی بهتری برای یادآوری جزئیاتی مانند نام‌ها، مکان‌ها، تاریخ‌ها و حقایق دارند.
برای یادگیرندگانی که در اوایل روز انرژی بیشتری دارند، مطالعه در صبح ممکن است بهترین کارایی را داشته باشد. این زمانی است که مغز بهتر می‌تواند تمرکز کند.
یکی دیگر از مزیت‌های مطالعه صبح این است که در آن زمان حافظه کوتاه مدت انسان در اوج قدرت قرار دارد و به همین علت است که می‌گوییم یادگیری مطالب جدید در زمان صبح بهتر است.
از طرفی طبق تحقیقاتی که انجام شده قدرت حل مسئله انسان در ساعات ابتدایی روز بیش از ساعات دیگر است.
یادگیری در بعد از ظهر
در بعد از ظهر، مغز افراد در ادغام اطلاعات جدید با آنچه قبلاً می‌دانند خوب عمل می‌کند. در این زمان از روز، افراد می‌توانند ارتباط بهتری برقرار کنند و اطلاعاتی که یاد گرفته‌اند را معنادارتر کنند.
جالب است که بدانید برخلاف زمان صبح که حافظه کوتاه‌مدت ما بسیار قوی عمل می‌کند، در ساعات بعد از ظهر حافظه بلندمدت ما در اوج قدرت خودش قرار دارد و بهترین زمان برای آن است که اطلاعات جدیدی که صبح آموخته‌ایم را دوباره مرور کنیم تا از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلندمدت انتقال پیدا کند. پس از این زمان برای تثبیت و به‌خاطرسپاری اطلاعات بهترین استفاده را ببرید.
آمار و پژوهش‌ها نشان می‌دهند که سرعت کنشگری یا واکنش انسان در ساعات بعد از ظهر بیشتر از زمان‌های دیگر در روز هستند. تا جایی که بیشترین رکوردهای دنیا در ساعات بعد از ظهر شکسته می‌شوند. پس ما می‌توانیم از این زمان برای فعالیت‌های فیزیکی یادگیری مانند خلاصه‌نویسی یا گفتار اطلاعات و یا مباحثه استفاده کنیم.
یادگیری در شب
مطالعه در زمان شب، مطالعه خلاقانه‌ای است؛ چرا که شب زمان تراوش ایده‌ها و افکار به ذهن انسان است. بیشتر ایده‌های انسان و تصویرسازی‌هایی که انجام می‌دهد، در این زمان صورت می‌گیرند.
طبق بررسی‌های انجام شده مرور مطالب و بررسی عملکرد در شب تاثیر به سزایی در تثبیت اطلاعات و یادآوری دارد. از طرف دیگر انجام مهارت‌های زبان‌آموزی و تمرین و تکرار آن در شب نتیجه فوق‌العاده‌ای را به همراه دارد به طوری که اکثر اساتید زبان توصیه می‌کنند حتما در شب مروری بر لغات و مهارت‌های گفتاری و خواندنی متن داشته باشید.
نکته حائز اهمیت این است که خوابیدن در شب، بیشترین تأثیر را روی عملکرد مغز دارد و کسانی که خواب مناسب و کافی در شب ندارند، به مرور مغزشان دچار عوارض جدی می‌شود. پس حتما خواب شب را جدی بگیرید.
خبر خوب برای شما علاقه مندان به یادگیری این است که دانشمندان به نتایج جالبی دست یافتند که نشان می‌دهد حتی در خواب هم می‌توان روند یادگیری را ادامه داد. این موضوع با عنوان sleep learning یا یادگیری در خواب مطرح شده است. در طول خواب فرآیند تثبیت حافظه به بهترین نحو کار خود را انجام می‌دهد و مغز شما می‌تواند بازسازی و فعال‌سازی مجدد مورد نیاز خود را در طول زمان استراحت دریافت کند. این بدان معناست که مطالعه قبل از خواب می‌تواند به مغز شما کمک کند تا چیزهای جدیدی را یاد بگیرد، حتی در خواب. به طور کلی خواب بعد از مطالعه باعث تثبیت اطلاعات و بهبود یادآوری می‌شود.
در صورت علاقه، پیشنهاد می‌کنیم مقاله یادگیری در خواب (sleep learning) را مطالعه کنید.
چگونه بهترین زمان خود را برای مطالعه پیدا کنیم؟
تا اینجا با خصوصیات زمان‌های مختلف روز آشنا شدیم. به طور قطع نمی‌توان یک زمان مشخص یادگیری را برای همه تعیین کرد، چرا که بهترین زمان یادگیری هر فرد متفاوت است. اما اگر فاکتورهای زیر را در نظر بگیرید، می‌توانید بهترین زمان خود را در روز برای مطالعه و یادگیری پیدا کنید.
- چه زمانی بیشتر هوشیار هستید؟
- چه زمانی بیشترین عوامل حواس پرتی به سراغ شما می‌آیند؟
- در کدام ساعت از روز اتفاقات ناگهانی یا مزاحمت‌ها کم‌ترین تهدید را برای یادگیری شما دارند؟
- در چه زمانی از روز بیشتر می‌توانید به برنامه خود پایبند باشید؟
- زمان نهار و شام شما در کدام ساعت‌ها هستند؟(بهتر است که تا نیم ساعت بعد از خوردن غذا مطالعه نکنید)
پاسخ شما به این فاکتورها تا حد بسیار زیادی به شناخت بهترین زمان یادگیری‌تان کمک می‌کند. اما می‌توان بهترین زمان یادگیری را ترکیبی از زمان‌های مختلف روز دانست به طوریکه:
- یادگیری و مطالعه اطلاعات جدید را در زمان صبح انجام داد.
- در زمان عصر به مرور اطلاعات صبح و تمرین‌ها پرداخت.
- شب را به تثبیت اطلاعات و مرور مجدد اطلاعات اختصاص داد.
نکته بسیار مهم
بهترین زمان یادگیری را با استمرار مطالعه و یادگیری در هر روز پیدا می‌کنید و این زمان یک شبه پیدا نمی‌شود!
چند دقیقه یادگیری
- چند روز سحر خیزی را امتحان کنید و در آن زمان مطالعه کنید و تجربه خود را در این زمینه با ما به اشتراک بگذارید.
- با یادگیری در خواب بیشتر آشنا شوید.
- حتما از زمان‌های مختلف روز برای یادگیری استفاده کنید.
چند دقیقه سعید راستین چند دقیقه بهترین زمان مطالعه چه زمانی است و در کدام ساعت بهترین عملکرد را دارم؟
مجموعه آموزشی چند دقیقه آموزش تفکر و یادگیری سعید راستین بهترین زمان مطالعه